«Τα παιδιά μου με ρωτάνε τι καριέρα να ακολουθήσουν, αλλά δεν ξέρω τι να τους πω αφού όλα τα επαγγέλματα έχουν υποστεί κατάρρευση. Τα έσοδα από τη δουλειά της γυναίκας μου αλλά και της δικής μου έχουν μειωθεί κατά 40% ενώ η ψυχολογία της οικογένειας είναι στο ναδίρ. Πες μου με ποιους πρέπει να μιλήσουμε για να καταλάβουμε που πηγαίνουμε;» Αυτή είναι μια ερώτηση ενός πατέρα που μάλλον δεν ανήκει στη μειοψηφία.
Η κρίση έχει φέρει ανατροπές στον προγραμματισμό της οικογένειας. Έχει δημιουργήσει ανασφάλεια στους γονείς οι οποίοι παρατηρούν ότι οι 7 στις 10 βεβαιότητες που είχαν, δεν ισχύουν πλέον. Με ποιους να συζητήσουν; Από που να πιαστούν;
Οι απαντήσεις που ακολουθούν είναι εμπειρικές. Από έναν γονέα που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει παρόμοιους προβληματισμούς. Κατ’ αρχάς, μπορούμε και πρέπει να ρωτήσουμε άξιους εκπαιδευτικούς. Είναι αρκετοί αυτοί που δεν παρασύρθηκαν από το «σύννεφο» των φροντιστηρίων, το χάος των Πανεπιστημίων ή το πειρασμό να έχουν ως κύρια δραστηριότητα τα επιδοτούμενα projects και πάρεργο την εκπαίδευση. Στο μυαλό μου έρχονται ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Γιάννης Νικολάου ο οποίος ασχολείται με θέματα καριέρας και η Μπέττυ Τσακαρέστου της Παντείου με ευρύτητα ενδιαφερόντων που αφορούν όχι μόνο τη σταδιοδρομία αλλά και τη ζωή των παιδιών
Οι ειδικοί
Είχα την τύχη να έχω δύο συνομιλίες με τον ψυχαναλυτή κ. Ματθαίο Γιωσαφάτ. Ακόμα και αν δεν συμφωνήσετε με όλες του τις απόψεις, αξίζει να μελετήσετε την ανάλυσή του για την κρίση, π.χ. εδώ θα βρείτε μια συνέντευξή του στη Lifo, ενώ εδώ μπορείτε να δείτε μια καταγραφή της συζήτησης που είχα μαζί του. Πολύ χρήσιμη είναι επίσης η αρθρογραφία και οι συμβουλές της ψυχοθεραπεύτριας Μαριαλένας Σπυροπούλου.
Θα βρείτε ακόμη αρκετούς που αντιστάθηκαν στον πειρασμό να μετατρέψουν τις γνώσεις τους σε νομισματοκοπείο την εποχή της μεγάλης φούσκας (προσοχή στους άλλους που αλλοτριώθηκαν, έχασαν την επαφή με την επιστήμη και τους έχει μείνει το όνομα, οι επαφές και – ίσως – η συνήθεια να αποφεύγουν την εφορία).
Οι peers που κάποιοι εμπιστευόμαστε
Η εταιρεία Edelman (την οποία εκπροσωπεί στην Ελλάδα και άλλες χώρες, η εταιρεία που έχω ιδρύσει), πραγματοποιεί επί πολλά χρόνια μια παγκόσμια έρευνα, που ονομάζεται Trust Barometer. Τα τελευταία χρόνια, οι πολίτες συνεχίζουν να δείχνουν ένα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης σε μια κατηγορία ανθρώπων οι οποίοι δεν είναι ειδικοί αλλά πρόσωπα που έχουν κατακτήσει μια θέση εκτίμησης για τη γενικότερη στάση τους, ακόμα και άτομα από τον κύκλο μας («ένα πρόσωπο σαν εμένα»).
Δεν αναφερόμαστε σε «μαϊντανούς», ξερόλες και ψώνια της δημοσιότητας αλλά σε δοκιμασμένα πρόσωπα που το συγκεκριμένο ερώτημα τα αφορά και έχουν ιδίαν εμπειρία να μεταφέρουν. Στην εκδήλωση των Εκπαιδευτηρίων Δούκα για τον «Γονέα στον 21ο αιώνα», πρότεινα, καθώς θεωρώ ότι θα έχει ενδιαφέρον, να ακούσουμε τη στάση ζωής προσώπων, όπως ο Χάρης Θεοχάρης, ο Στέλιος Σταυρίδης, ο Τάσος Παγκάκης και η Ναταλία Κωτσάνη.
Ο Χάρης Θεοχάρης φοίτησε σε ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο της Βρετανίας αλλά έμεινε άνεργος (μαζί με τη σύζυγό του) από την απάτη της Ασπίς-Πρόνοια. Ανέλαβε τη θέση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων και πρόσφατα έδωσε μια απάντηση σε έναν 18χρονο που ρώτησε να μείνει ή να φύγει από την Ελλάδα. Ο Στέλιος Σταυρίδης έχει ιδρύσει μια εταιρεία η οποία επί χρόνια ανακηρύσσεται μεταξύ εκείνων με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον, τώρα είναι Πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ και έχει χρόνο να τοποθετείται ως προς τι τον προβληματίζει ως γονιό (τριών παιδιών).
Ο Τάσος Παγκάκης δεν ασχολείται μόνο με τις 13 χώρες που εποπτεύει ως στέλεχος επικοινωνίας της εταιρείας Ericsson. Είναι γονέας τριών παιδιών σχολικής ηλικίας και μάλιστα από αυτούς που δεν τα στέλνουν στο (δημόσιο) σχολείο με οδηγό. Έχει άποψη για το πώς θα γίνουν τα πράγματα καλύτερα για τις επόμενες γενιές και την εκφράζει συχνά. Είναι πολύ σημαντικό ότι δεν είναι ένας από τα 10 εκατομμύρια Ελλήνων που έχουν άποψη, αλλά βρίσκεται ανάμεσα σε εκείνους που δοκιμάζονται για να την δουν να εφαρμόζεται.
Σε μια τόσο «θερμή» συζήτηση δεν θα ήταν παράδοξο να ζητήσουμε από τη Ναταλία Κωτσάνη να πει ένα όμορφο τραγούδι (απολαύστε ένα εδώ). Είναι «φρέσκια» απόφοιτος του Μετσόβιου και έχει ενδιαφέρον να μάθουμε τι σκέφτεται, τι σχεδιάζει λίγο μετά την αποφοίτηση, λίγο πριν την καριέρα.
Η εκπαίδευση είναι iPad, πτυχία, διαβατήριο για καριέρα;
Οι γονείς που ενδιαφέρονται να βρουν ένα νέο σημείο ισορροπίας μέσα σε τόσες ανατροπές, είναι χρήσιμο να σερφάρουν καθώς ένα μέρος της «σεισμικής δραστηριότητας» δεν αφορά μόνον την Ελλάδα της κρίσης, αλλά ολόκληρη την υφήλιο που ψάχνει να βρει τι πήγε στραβά με την εκπαίδευση.
Ένα κλασικό άρθρο του 1991 που ωστόσο παραμένει επίκαιρο, αναφέρεται στους 6 μύθους που ταλανίζουν την εκπαίδευση. Ο George Couros σημειώνει ότι εκπαίδευση δεν είναι να μαθαίνουμε για το iPad ή το Twitter, καθώς αυτά είναι εργαλεία και όχι αυτοσκοπός. Τέλος, μπορείτε να διαβάσετε μια ανάλυση του Economist για το πώς τα online μαθήματα αναμένεται να ανατρέψουν την εκπαίδευση όπως τη γνωρίζαμε.
