To παρακάτω άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στη στήλη #changingGreece που διατηρώ στη LIFO στις 23/8/13
Και εμείς, μικροί Φάουστ απέναντι σε Facebook και Apple, σε λίγο θα θέλουμε τα ψηφία της ζωής μας πίσω
‘Η χρήση του Facebook μας κάνει μίζερους’ συμπεραίνει μια πρόσφατη έρευνα.
Όταν το 2007 ξεκίνησα το blog μου και το 2008 να διατηρώ λογαριασμό στο Twitter, ήμουν από τους ρομαντικούς (ή μήπως αφελείς;). Έγραψα πολλούς παιάνες για τη δύναμη που έφερε το Internet στα χέρια του απλού πολίτη, την δημοσιογραφία των πολιτών, την επανάσταση των καταναλωτών κλπ.
Έξη χρόνια μετά, οι περισσότεροι έχουμε αρκετά πιο φουσκωμένο ναρκισσισμό και αισθητά λιγότερο προσωπικό χρόνο. Συστημικές, αμερικανικές εταιρείες σημειώνουν ότι μέσα σε αυτό το διάστημα συγκεντρώθηκε απίστευτος οικονομικός πλούτος και δύναμη στα ‘χέρια’ των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας. Το ότι παρακολουθούνται τα emails της Μέρκελ και η αγορά της Washington Post από το αφεντικό της Amazon είναι κινήσεις που αφορούν τον καθένα μας. Πολύ πιο απτά μας αφορά το γεγονός ότι καταγράφεται σχεδόν κάθε μας κίνηση στο Internet, με σκοπό να σταλούν στη συνέχεια μηνύματα προώθησης προϊόντων.
Ας δούμε μια κωδικοποίηση κάποιων σκέψεων και μερικές παραπομπές για όποιον θέλει να μελετήσει κάτι περισσότερο:
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΗΣ
Η ‘επανάσταση’ του Internet εξελίχθηκε σε μια κούρσα τρομακτικής (στην κυριολεξία) συγκέντρωσης πλούτου και εξουσίας από τις εταιρείες τεχνολογίας ( δείτε εδώ , Share the digital wealth ). Το γεγονός ότι η Apple έφθασε να έχει την μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία σε όλο τον πλανήτη, ήταν ενδεικτικό. Εμείς αρκεστήκαμε στα blog μας και στην ψευδαίσθηση ότι μπορεί ο καθένας μας να μιλά απευθείας μέσω Twitter με τον Obama ή τον David Beckham . Από την άλλη η ‘Αραβική Άνοιξη’ αποδείχθηκε περισσότερο ευσεβής πόθος και πολύ λιγότερο μεταφορά εξουσίας στο ‘λαό’.
Είναι αναπόδραστο αυτό το σκηνικό; Η δύναμη που έχει περάσει στους πολίτες μέσα από την τεχνολογία, δεν είναι εύκολο να ‘ανακληθεί’. Να περιμένουμε ότι στην επόμενη περίοδο θα την ασκήσουν με μεγαλύτερη φρόνηση και με περισσότερο ενισχυμένα τα από τα ‘κάτω’ (grass-root) κινήματα.
ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ ΜΑΣ
Τα μισά κέρδη της Apple, που έχει πάνω από 150 δις δολλάρια στα ταμεία συσσωρευμένη ρευστότητα, οφείλονται στις πωλήσεις iPhone. ΄Οπως και να το μετρήσει κανείς, πρόκειται για ένα πολύ ακριβό τηλέφωνο, παρά τη δύναμη υπολογιστή-πολυεργαλείου που διαθέτει. Προσφέρει αίγλη που προσθέτει στην εικόνα, όπως μπορώ να υποθέσω όταν βλέπω πολύ συχνά άνεργα παιδιά που είναι σε δεινή οικονομική θέση, δεν ανήκουν σε οικογένεια ικανή να τους επιδοτεί, αλλά διαθέτουν το προτελευαίο ή τελευταίο μοντέλο αυτής της συσκευής.
Κάποια απάντηση σε όλα αυτά; Η κυκλοφορία νέων, πιο οικονομικών gadgets και η ωρίμανση του καθενός μας που θα του επιτρέψει να επιλέγει ένα οικονομικό μοντέλο κινητού ή ταμπλέτας, αποσυνδέοντας την χρησιμότητα από το life-style.
H Apple προχωρά μάλλον στην κυκλοφορία φθηνότερου iPhone, όπως έκανε με το iPad mini , μια κούρσα στην οποία έχουν ήδη μπει και οι περισσότερες εταιρείες που διαθέτουν ακριβά smartphones, αλλά αυτό δεν αλλάζει τα μαθηματικά.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ ΜΑΣ
Μα το Facebook… Σταματήσαμε οι περισσότεροι να διατηρούμε φωτογραφικά άλμπουμ γιατί αναρτούμε εκεί όλες τις φωτογραφίες μας. Ευχόμαστε χρόνια πολλά, όχι από το τηλέφωνο μα με Tweets…
Δεν κρατάμε σημειώσεις από τις πολύτιμες στιγμές, ούτε πια τηρούμε ημερολόγια. Θα υπάρξει φρένο ή και αναστροφή σε όλα αυτά;
Σε τέτοια κατεύθυνση λειτουργούν υπηρεσίες όπως η Long Access , μια startup όπου εκ των ιδρυτών είναι ο πολύ γνωστός στο ελληνικό Internet Παν. Βρυώνης. Ο στόχος τους θα είναι να αποκτήσουμε εμείς έλεγχο των αρχείων μας και να αντιμετωπίσουμε με πιο συνειδητό τρόπο το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα τάρταρα με δική μας άγνοια και ευθύνη. Περισσότερα για την ψευδαίσθηση που έχουμε περί προσωπικών δεδομένων σε αυτή την ανάλυση του Time.
ΜΑΣ ΚΛΕΒΟΥΝ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΜΑΣ;
Υποτίθεται ότι η χρήση της τεχνολογίας θα μας έφερνε πλεόνασμα προσωπικού χρόνου. Αντ’ αυτού παγιδευόμαστε στο να μην χάσουμε την τελευταία ανάρτηση φωτογραφίας ενός εικονικού ‘φίλου’. Όπoιος ενδιαφέρεται για μια πιο βαθειά ανάλυση του φαινομένου μπορεί να διαβάσει μια συνέντευξη του Douglas Roushkoff .
Σε πρακτικό επίπεδο, μπορείτε να δείτε έδώ έξι τρόπους για το πώς θα ελέγξετε εσείς τη χρήση κινητού, Facebook κλπ, αντί να σας ελέγχουν αυτά.
Η ανθρωπότητα έχει συνέχεια, δεν ξεκίνησε με την λειτουργία του Ίντερνετ, εξού και κάποιοι από τους έξι τρόπους έχουν την πηγή τους σε πειράματα του Thoreaux το 1845.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
To εγχείρημα του Nicolas Negroponte για την παραγωγή του υπολογιστή των 100 δολλαρίων απέτυχε, αλλά άφησε πίσω του πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα και συζητήσεις. Μεταξύ των άλλων, έφερε στο προσκήνιο φημισμένους designers, που έχουν φιλοδοξία να συμβάλουν στην ανάπτυξη προϊόντων που θα αφορούν το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού και όχι μόνο το 10% των πλουσίων.
Ο συγγραφέας βιβλίου που διάβασα πρόσφατα και οι φημισμένοι designers με τους οποίους συνομιλεί, δεν αναφέρονται στο design της Prada, Hermes, Porcshe ή όποιας ακριβής μάρκας επίπλων σκεφτείτε. Υπερβάλουν στο ότι μπορούν να λύσουν όλα τα προβλήματα μέσω του design, ωστόσο η συμβολή του γίνεται ολοένα και πιο σημαντική σε έναν κόσμο με άπειρες επιλογές προϊόντων, όπου η ‘πρώτη αίσθηση’ παίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο. Η λειτουργικότητα και η εμπειρία του χρήστη (User Experience) αποκτούν πολύ μεγαλύτερη αξία. Η κατανάλωση από τον καθένα μας, κάθε μέρα, 10δων sites, διαδικτυακών μηνυμάτων, παιγνιδιών στο κινητό κλπ, μας εκθέτει σε αυτήν την κούρσα πρόκλησης των αισθήσεων και μαγνήτισης της προσοχής… …
Για να μην τα πολυλογούμε δεν αναμένονται καταλήψεις των γραφείων του Facebook από ακτιβιστές, ούτε το προσπέρασμα -σύντομα- των προϊόντων της Apple από κινέζικα κατασκευάσματα. Η σημερινή σύγχυση οφείλεται εν πολλοίς στη δική μας άγνοια και στην επανάπαυση σε ‘δωρεάν υπηρεσίες’ όπως το Facebook, που αποδεικνύονται –εκ των υστέρων- αρκετά ακριβές σε χρήμα και σε εκχώρηση ιδιωτικότητας. Να μη γίνουμε πάντως και αχάριστοι: χάρη στην ψηφιακή δικτύωση, έχουμε κερδίσει πολλά στην επαγγελματική και στην προσωπική μας ζωή, απλώς παραμελήσαμε κάποιες ‘γκρίζες ζώνες’. Ας αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για την περίοδο που θα ζητήσουμε να πάρουμε, ξανά, πίσω τον έλεγχο των ψηφίων της ζωής μας…