Ο προβληματισμός τέθηκε στο Social Media Conference “Digging the social goldmine”, ένα συνέδριο για τα social media (22-03-2011), για τα οποία όλοι σας έχετε ακούσει πολλά και έχετε διαβάσει περισσότερα. Θα ξεκινήσω με τις επενδύσεις που οφείλει να πραγματοποιήσει μια εταιρεία επικοινωνίας, με τη διευκρίνιση ότι τα παρακάτω αναφέρονται στο σύνολο της Ψηφιακής Επικοινωνίας και όχι μόνο στα social media, για τα οποία -με υπερβολικό, προβοκατόρικο τόνο- ο David Armano έκανε μια παρουσίαση με τίτλο “Social Media is Dead: Long live the Common Sense”.
Ποιες είναι λοιπόν οι 8 κρίσιμες αυτές κινήσεις;
1. Επένδυση σε νέες/νέους, στελέχη με ψηφιακή κουλτούρα και προσωπικότητα
Πρόκειται για μια κίνηση ουσίας, δίχως την οποία είναι αδύνατο μια εταιρεία επικοινωνίας να κάνει ρωμαλέα μετάβαση στο ψηφιακό οικοσύστημα. Οι νέοι γνωρίζουν την κουλτούρα του διαδικτύου καλύτερα, καθώς είναι «αυτόχθονες» του νέου μέσου, και όχι «μέτοικοι» όπως οι μεγαλύτεροι. Γνωρίζουν, επίσης, καλύτερα το DNA της ψυχαγωγίας, των games, των gadgets, των sports, πεδία μέσα στα οποία κινούνται πολλές εκφράσεις στον ψηφιακό χώρο.
2. Αποθησαύριση διεθνούς εμπειρίας
Η συμμετοχή σε projects που προορίζονται μόνο για εσωτερική κατανάλωση, δεν είναι αρκετή. Κι αυτό είτε διότι είμαστε μικρή χώρα είτε γιατί η αγορά μας χαρακτηρίζεται από ιδιοτυπίες (πχ. μεγαλύτερη διείσδυση της τηλεόρασης σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες). Το λανσάρισμα ενός προϊόντος στην Ιταλία, η οργάνωση μιας έκθεσης στην Ισπανία, η συμμετοχή σε μια διαχείριση κρίσεων σε Ρουμανία/ Βουλγαρία/ Τουρκία, όλα αυτά προσφέρουν εμπειρίες που μπορούν να δώσουν πρόσθετη αξία. Η ισχυρότερη εμπειρία στον ψηφιακό τομέα αποκτάται από πανευρωπαϊκές καμπάνιες και από project που σχεδιάζονται και υλοποιούνται με έδρα το Λονδίνο.
3. Επένδυση στην τεχνολογία, με σχέδιο
Είναι μεγάλη, πολυεπίπεδη και ατέρμονη η συζήτηση για το αν μια εταιρεία επικοινωνίας πρέπει να διαθέτει το δικό της web development team ή πόσο βαθιά πρέπει να προχωρήσει στην επάνδρωσή της με στελέχη που έχουν αυξημένες τεχνολογικές γνώσεις. Το μοντέλο εταιρείας και η στρατηγική που υπηρετώ, έχουν ως βασική αρχή ότι η εταιρεία επικοινωνίας πρέπει να κάνει focus πρωτίστως στην επικοινωνία. Ακόμα, λοιπόν, και αν η εταιρεία επενδύσει σε υπηρεσίες web development, αυτό πρέπει να γίνεται με την υποστήριξη μιας εξειδικευμένης συνεργάτιδας εταιρείας, καθώς η τεχνογνωσία και το DNA διαφέρουν σημαντικά. Παρόλα αυτά, οι άνθρωποι της επικοινωνίας του 2011 πρέπει να γνωρίζουν αρκετά καλά την τεχνολογία, τις τάσεις, τις εξελίξεις και τα εργαλεία που μας προσφέρει, καθώς μας δίνει τις πλατφόρμες όπου θα στηθούν τα projects, οι τακτικές, οι συζητήσεις.
4. Content maybe not King, but…
H συζήτηση για το περιεχόμενο (content), μπορεί να κρατήσει μέρες, μήνες, χρόνια… Ειδικά στην Ελλάδα που το θέμα του περιεχομένου είναι παραμελημένο. Το θέμα, όμως, είναι και απλό: όποια εταιρεία επικοινωνίας επιθυμεί να έχει ανάπτυξη στην επόμενη δεκαετία, οφείλει να επενδύσει στον τομέα της παραγωγής/curation περιεχομένου. Το περιεχόμενο που χρειαζόμαστε δεν είναι δημοσιογραφική ύλη, ούτε άρθρα μηχανικών. Δεν ξέρουμε από πού να αρχίσουμε; Ας ξεκινήσουμε βλέποντας κάποια ταινία ή μιλώντας με δημιουργούς του κινηματογράφου…
5. Public Engagement ή το να είσαι Social Business και να φαίνεσαι
Μια εταιρεία επικοινωνίας, για τα περισσότερα project, προτείνει στους πελάτες της να ξανοιχτούν στο Internet, να γίνουν πιο κοινωνικοί, να μπουν σε Κοινότητες, να πάρουν μέρος σε συζητήσεις, να εισπράξουν κριτική, να γίνουν interactive.
Αφού τα προτείνουμε στους άλλους, είναι λογικό να έχει ήδη ακολουθήσει και η δική μας η εταιρεία τα ίδια μονοπάτια. Αυτό δεν γίνεται αυτόματα, με το άνοιγμα ενός Facebook page, ούτε με δανεικά interactions. Χρειάζεται σχέδιο, αλλά και επενδύσεις. Χτίζουμε «πρεσβείες», διαθέτουμε και εναλλακτικές. Είναι μέρος του επιχειρηματικού μας πλάνου να αναπτυσσόμαστε ως social business, όπως μπορείτε να δείτε εδώ .
6. Υποστήριξη non profit υποθέσεων & Κοινοτήτων
Αν θέλουμε να γίνει η εταιρεία μας «παίχτης» στο «γήπεδο» της Ψηφιακής Επικοινωνίας, αυτό σημαίνει ότι έχουμε πλέον αποδεχθεί να εγκαταλείψουμε την εποχή του broadcasting και να βαδίσουμε προς την «πλατεία», εκεί όπου γίνονται οι συζητήσεις, εκεί όπου διαμορφώνονται οι Κοινότητες.
Γινόμαστε πράγματι μέρος της «πλατείας», αν συνδράμουμε με ειλικρίνεια και ευθύνη σε υποθέσεις και Κοινότητες, οι οποίες υπηρετούν Κοινωνικούς σκοπούς, και όχι απαραίτητα με τη λογική του CSR, το οποίο δέχεται ορισμένες κριτικές (σας παραθέτω ένα πρόσφατο άρθρο του Economist). Η συνδρομή μας πρέπει να διέπεται από τη φιλοσοφία ότι ως επαγγελματίες και επιχειρήσεις που κάνουμε χρήση δημόσιων αγαθών, των social media και του Online Ecosystem, πρέπει να επιστρέψουμε αξία στην κοινωνία γι’ αυτή τη χρήση. Η διάκριση marketing versus social media μας αφορά και οφείλουμε να παίρνουμε εμπράκτως θέση. Με επενδύσεις.
7. Cost Effective and Results Based
Οι εταιρείες μας δεν έχουν βάση στο Πάλο Άλτο, στο Σικάγο, στη Σαρλότ, ούτε στο Μιλάνο ή τη Βαρκελώνη. Ο χώρος της δράσης μας είναι η Ελλάδα και η Νοτιοανατολική Ευρώπη του 2011.
Το τελευταίο τετράμηνο έχει αυξηθεί σημαντικά η ζήτηση υπηρεσιών ψηφιακής επικοινωνίας, από εταιρείες ή οργανισμούς που το θέλουν πολύ, έχουν ωριμάσει, αλλά έχουν budget αντίστοιχα της περιόδου που περνά η χώρα μας. Είμαι φανατικά εναντίον της αντίληψης ότι η ψηφιακή επικοινωνία και η ενεργοποίηση στα social media είναι «φθηνή». Είμαι μάλλον οικονομική, αλλά δεν είναι επουδενί φθηνή και σίγουρα δεν είναι –ή δε θα έπρεπε να είναι- «φθηνιάρα».
Ωστόσο, είναι αποστολή μας να προσφέρουμε υπηρεσίες ψηφιακής επικοινωνίας με κόστος που να κυμαίνεται στα επίπεδα τα οποία επιβάλλει η πορεία της ελληνικής αγοράς και της οικονομίας. Για να επιτύχουμε μια τέτοια αντιστοίχιση, πρέπει να κάνουμε επένδυση. Η προσγείωση του κόστους μας σε ρεαλιστικά επίπεδα, περνά μέσα από πραγματοποίηση σχεδιασμένων επενδύσεων.
8. Επένδυση στο μοντέλο εταιρείας του 2013
Ήδη αναπτύσσεται η συζήτηση για το ότι αρκετές από τις υπηρεσίες ψηφιακής επικοινωνίας που ζητούν από τις εταιρείες PR τα brands και οι οργανισμοί, θα τις αναλάβουν εσωτερικά τα ίδια τα brands και οι οργανισμοί μέσα στην περίοδο των επόμενων 1-2 χρόνων. Είμαστε σαν τις «χρυσαλλίδες», με ρόλο σε μια φάση μεταβατική; Σε κάθε περίπτωση, το μοντέλο παροχής υπηρεσιών ψηφιακής επικοινωνίας βρίσκεται σε μετάβαση. Οι σκέψεις μας και οι επενδύσεις μας πρέπει να κοιτούν προς το 2013.
Οι τρεις μεγάλες αλλαγές
Η τοποθέτηση μιας εταιρείας στο πεδίο της ψηφιακής επικοινωνίας δεν είναι μόνο θέμα επενδύσεων. Οι εταιρείες επικοινωνίας οφείλουν να περάσουν σε τρεις αλλαγές, οι οποίες δεν αποτιμώνται σε κόστος ή σε ανθρωποώρες.
Συνοπτικά:
α. Να γίνουμε Trust Agents: Ειδικά στην Ελλάδα της περιόδου 2011-15, δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Οι εταιρείες, τα brands, οι οργανισμοί, τα πρόσωπα που απευθύνονται σε εμάς, ή -τουλάχιστον – αρκετά από αυτά, δεν χρειάζονται tricks και spin doctors. Θέλουν συνεργάτες που να μπορούν να εμπιστευτούν για να πορευτούν σε μια δύσκολη περίοδο.
β. Συνεχής εκπαίδευση, κατάρτιση: Η εποχή όπου η εγχώρια επικοινωνία έδινε την εντύπωση ότι κινείται κάπου μεταξύ Hollywood και Madison Avenue πέρασε και πάει. Η συνεχής εκπαίδευση όλων των στελεχών, από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο μέχρι τον κούριερ, δεν είναι απλώς επένδυση. Είναι πλέον τρόπος ζωής.
γ. Ο Διευθύνων δεν προεδρεύει: Ο επικεφαλής της εταιρείας, είτε είναι 40 είτε 50 είτε 60 ετών, οφείλει να «πέφτει» πρώτος «στα βαθιά». Δεν είναι μόνο θέμα συμβολισμού ή αλτρουισμού ή παραδείγματος. Η κατάκτηση των ψηφιακών κορυφών στην επικοινωνία θέλει προσωπικό χρόνο, απόκτηση νέων εμπειριών, συμμετοχή σε διεθνή φόρα, ξενύχτια, αναμέτρηση με αποτυχίες. Κανένα στέλεχος δε θα μπει σε τέτοια προσωπική περιπέτεια, αν ο Διευθύνων είναι μόνο παρατηρητής ή επενδυτής. Το ψηφιακό ταξίδι στο κόσμο της επικοινωνίας επιφυλάσσει οδύνες, και –δυστυχώς- συχνά έχει και θύματα.
Από την άλλη πλευρά, όμως, το ταξίδι αυτό διαθέτει γοητευτικές πλευρές και στιγμές μοναδικής δημιουργικής γοητείας. Α, ναι. Και βάζει ξανά τον άνθρωπο στο κέντρο της επικοινωνίας.
