Οι συνεργάτες μου στην εταιρεία που έχω ιδρύσει εισηγήθηκαν αλλαγή της εταιρικής ταυτότητας, καθώς και δημιουργία νέου site. Ξεπεράστηκαν οι ενστικτώδεις αντιδράσεις του είδους ‘τέτοια εποχή; ‘, ‘ποιό το budget;’. Τις προσπέρασα για να μείνω πιστός σε αυτά που συστήνω σε άλλους: ᾽ακολουθείστε πρόγραμμα αλλαγών, πείτε την ιστορία σας με καινούργιο αφήγημα, η διαδικασία αλλαγής ποτέ δεν γίνεται χωρίς κόστος᾽.
Πέρα από τα ακαδημαϊκά και τα politically corert επιχειρήματα, υπάρχει μια πραγματική ανάγκη: να δείξουμε -οι συνεργάτες μου και εγώ- ότι πιστεύουμε την ανάγκη της αλλαγής και το δείχνουμε στη πράξη. Ο περίγυρός μας μεταβάλεται δραματικά , πρώτον λόγω της κρίσης, που αφορά κυρίως την Ελλάδα, αλλά και όλη την ΕΕ και τις δυτικές οικονομίες. Δεύτερον, ο κόσμος της επικοινωνίας έχει μπει μετά το 2.000 σε χορό συγκλονιστικών μεταβολών. Το Internet ήταν βασική αιτία, αλλά στην ουσία υπάρχουν και άλλοι λόγοι, που αφορούν την ίδια τη λειτουργία της επικοινωνίας: από εργαλείο των πλουσίων και των ισχυρών, πιέζεται αφόρητα να εξελιχθεί σε πιο δημοκρατική, να έχουν πρόσβαση σε αυτήν απλοί πολίτες, ομάδες πολιτών, μικρές εταιρείες, χώρες μακριά από τα κέντρα των αποφάσεων.
Μέσα σε αυτή τη δίνη από αλλεπάλληλα κύματα, η αποστολή των επαγγελματιών της επικοινωνίας είναι να αποχωριστούν τη βολική πανοπλία της εποχής που εξακόντιζαν μηνύματα. Ούτε η κοινωνία, ούτε οι καταναλωτές τα ‘καταπίνουν αμάσητα’. Οι ισχυροί, που συνεχίζουν να διαθέτουν τα μεγάλα budgets, δεν έχουν πλέον μόνο χρεία να περάσουν το μήνυμά τους, αλλά έχουν πιεστική ανάγκη να το ελέγξουν και τα νομιμοποιήσουν, μέσα από τις αντιδράσεις πολιτών και καταναλωτών, που λόγω Internet εξελίσσονται σε πραγματικό χρόνο.
Επιπλέον οι ειδικοί της επικοινωνίας έχουμε ευρύτερο πεδίο: η επικοινωνία δεν αφορά πλέον τους ισχυρούς, αλλά και όσους έχουν ‘κόσμο πίσω τους’ και διαθέτουν ένα μήνυμα προς διάδοση ή μια agenda προς συζήτηση: το Occupy Wall Street κατέφυγε πριν ένα περίπου χρόνο στην αναζήτηση επικοινωνιακού συμβούλου, ώστε να δώσει τη μάχη του συντεταγμένα.
Έχουμε όμως και υποχρεώσεις απέναντι στην κοινωνία. Δεν εξαντλούνται στο να πληρώνουμε τους φόρους μας ή να συντασόμαστε σε κάποια γενική ενέργεια Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Μετά τη Lehman Brothers και μετά τα Μνημόνια της Ελλάδας, έχουμε όλοι μας λιγότερα άλλοθι.
Ο χώρος της επικοινωνίας που κινείται γύρω από τη περιοχή των δημοσίων σχέσεων, έχει κρατήσει κάτι από το γεγονός ότι εκ των ιδρυτών του ήταν ένας ανηψιός του Sigmund Freud. Το ‘πάντρεμά’ του με τη ψηφιακή επικοινωνία και τα social media, δημιουργεί μια εκρηκτική διασταύρωση, αλλά και μια αυτόματη διαδικασία ελέγχου των υπερβολών.
ΙΣΤΟΡΙΕΣ, ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΖΑΛΙΖΕΙ
Η εταιρεία μου, η Effect, επέλεξε το γαλάζιο, το χρώμα της ηρεμίας και της λογικής. Ταιριάζει με την κατεύθυνση να παλαίψουμε τα δύσκολα με αυτοπεποίθηση και ψυχραιμία.
Ποια είναι τελικά η δουλειά μας; Η Isak Dinesen (‘Πέρα από την Αφρική’), είπε ότι ‘για να είσαι κάτι , πρέπει να έχεις μια ιστορία να διηγηθείς’). Ο πρωταγωνιστής στο MadMen λέει κάπου ότι η δουλειά του συμβούλου επικοινωνίας, ακόμα και όταν πρέπει να προβάλει το πιο τεχνολογικό προΪόν , είναι να κινηθεί στη κατεύθνση της Νοσταλγίας , με την ελληνική της διάσταση (και την εξηγεί). Λέμε ιστορίες, που όμως για να έχουν τύχη σε μια εποχή με τέτοιο ‘θόρυβο’ πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν το στίχο του T.S.Elliot: ‘είχαμε τη σοφία και τη χάσαμε μέσα στη Γνώση. Είχαμε τη Γνώση και τη χάσαμε μέσα στη πληροφορία’.
Κάποτε η δουλειά μας ήταν να διαχέουμε το έτοιμο μήνυμα που μας έδιναν. Στις μέρες μας, δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να συμβάλουμε και εμείς στη διαμόρφωση του μηνύματος, να οργανώνουμε το διάλογο γύρω από αυτό. Ακόμα και να θέλαμε να μείνουμε ‘υπηρέτες του μηνύματος’, αυτό έχει μικρή αξία πλέον.